فرایند تولید فروکروم

Ferrochrome Production Process

فرآیند تولید فروکروم (Ferrochrome) یکی از مراحل کلیدی در زنجیره تولید فولادهای زنگ‌نزن و آلیاژی است. این آلیاژ ترکیبی از کروم (Cr) و آهن (Fe) بوده و بسته به مقدار کربن آن، به انواع پرکربن، متوسط‌کربن و کم‌کربن تقسیم می‌شود.

مواد اولیه اصلی برای تولید فروکروم عبارت‌اند از:

سنگ کرومیت ، کک متالوژیکی یا زغال سنگ احیایی، سیلیس، آهک

انواع فرآیندهای تولید فروکروم:

الف)  فرآیند قوس الکتریکی (Electric Arc Furnace Process)

این روش برای تولید فروکروم پرکربن (HC FeCr) و متوسط‌کربن (MC FeCr) استفاده می‌شود.

مراحل:

  1. آماده‌سازی مواد خام
    سنگ کرومیت خرد و دانه‌بندی می‌شود. کک و فلاکس‌ها (آهک، سیلیس) به نسبت معین اضافه می‌شوند.
  2. بارریزی در کوره قوس الکتریکی
    مخلوط مواد در کوره شارژ می‌شود. دمای کوره حدود ۱۶۰۰–۱۷۰۰°C است.
  3. احیای اکسید کروم
  4. تشکیل سرباره و جدایش فلز
    فروکروم مذاب در کف کوره جمع می‌شود و سرباره سبک‌تر در بالا قرار می‌گیرد.
  5. تخلیه و ریخته‌گری
    مذاب در قالب‌ها ریخته می‌شود و پس از انجماد، به بلوک‌ها یا قطعات خردشده تبدیل می‌شود.

ب) فرآیند سیلیکوترمیک (Silicothermic Reduction)

این روش برای تولید فروکروم کم‌کربن (LC FeCr) به کار می‌رود.

مراحل:

  1. اکسید کروم (Cr₂O₃) از محلول‌های کروم یا سنگ کرومیت تولید می‌شود.
  2. در دمای بالا (حدود ۱۶۰۰°C)، این اکسید با فروسیلیسیم (FeSi) واکنش می‌دهد
  3. محصول نهایی دارای کربن بسیار پایین است (زیر ۰٫۱٪).

 ج)  فرآیند آلومینوترمیک (Aluminothermic Reduction)

برای تولید فروکروم فوق‌کم‌کربن (ULC FeCr) استفاده می‌شود.

  • واکنش به‌شدت گرمازا است و در دمای حدود ۲۰۰۰°C انجام می‌شود.
  • محصول نهایی تقریباً بدون کربن است و در فولادهای زنگ‌نزن خاص استفاده می‌شود.

فرآوری و خالص‌سازی نهایی

پس از ذوب و جدایش:

  • سرباره جدا می‌شود.
  • فلز مذاب ریخته‌گری و خرد می‌شود.
  • سپس آنالیز شیمیایی برای کنترل کیفیت انجام می‌گیرد.

بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فروکروم در جهان:

  • آفریقای جنوبی 🇿🇦 (بیش از ۶۰٪ تولید جهان)
  • هند 🇮🇳
  • قزاقستان 🇰🇿
  • چین 🇨🇳
  • زیمبابوه 🇿🇼