فرایند تولید فروکروم
Ferrochrome Production Process
فرآیند تولید فروکروم (Ferrochrome) یکی از مراحل کلیدی در زنجیره تولید فولادهای زنگنزن و آلیاژی است. این آلیاژ ترکیبی از کروم (Cr) و آهن (Fe) بوده و بسته به مقدار کربن آن، به انواع پرکربن، متوسطکربن و کمکربن تقسیم میشود.
مواد اولیه اصلی برای تولید فروکروم عبارتاند از:
سنگ کرومیت ، کک متالوژیکی یا زغال سنگ احیایی، سیلیس، آهک
انواع فرآیندهای تولید فروکروم:
الف) فرآیند قوس الکتریکی (Electric Arc Furnace Process)
این روش برای تولید فروکروم پرکربن (HC FeCr) و متوسطکربن (MC FeCr) استفاده میشود.
مراحل:
- آمادهسازی مواد خام
سنگ کرومیت خرد و دانهبندی میشود. کک و فلاکسها (آهک، سیلیس) به نسبت معین اضافه میشوند. - بارریزی در کوره قوس الکتریکی
مخلوط مواد در کوره شارژ میشود. دمای کوره حدود ۱۶۰۰–۱۷۰۰°C است. - احیای اکسید کروم
- تشکیل سرباره و جدایش فلز
فروکروم مذاب در کف کوره جمع میشود و سرباره سبکتر در بالا قرار میگیرد. - تخلیه و ریختهگری
مذاب در قالبها ریخته میشود و پس از انجماد، به بلوکها یا قطعات خردشده تبدیل میشود.
ب) فرآیند سیلیکوترمیک (Silicothermic Reduction)
این روش برای تولید فروکروم کمکربن (LC FeCr) به کار میرود.
مراحل:
- اکسید کروم (Cr₂O₃) از محلولهای کروم یا سنگ کرومیت تولید میشود.
- در دمای بالا (حدود ۱۶۰۰°C)، این اکسید با فروسیلیسیم (FeSi) واکنش میدهد
- محصول نهایی دارای کربن بسیار پایین است (زیر ۰٫۱٪).
ج) فرآیند آلومینوترمیک (Aluminothermic Reduction)
برای تولید فروکروم فوقکمکربن (ULC FeCr) استفاده میشود.
- واکنش بهشدت گرمازا است و در دمای حدود ۲۰۰۰°C انجام میشود.
- محصول نهایی تقریباً بدون کربن است و در فولادهای زنگنزن خاص استفاده میشود.
فرآوری و خالصسازی نهایی
پس از ذوب و جدایش:
- سرباره جدا میشود.
- فلز مذاب ریختهگری و خرد میشود.
- سپس آنالیز شیمیایی برای کنترل کیفیت انجام میگیرد.
بزرگترین تولیدکنندگان فروکروم در جهان:
- آفریقای جنوبی 🇿🇦 (بیش از ۶۰٪ تولید جهان)
- هند 🇮🇳
- قزاقستان 🇰🇿
- چین 🇨🇳
- زیمبابوه 🇿🇼