شاول یکی از اصلی‌ترین ماشین‌آلات بارگیری در معدنکاری روباز است و نقش حیاتی در انتقال ماده معدنی یا باطله از محل استخراج به دامپتراک یا نوار نقاله دارد. شاول‌ها به‌دلیل توان بالای بارگیری و عمر زیادشان، جزء گران‌قیمت‌ترین و قدرتمندترین تجهیزات معدنی به‌شمار می‌آیند.

شاول، ماشینی است با بازوی متحرک و جام (Bucket) که برای بارگیری مواد منفجرشده یا سست‌شده در معادن روباز به کار می‌رود.
کار اصلی آن، برداشتن مواد و انتقال آن‌ها به وسایل حمل‌ونقل (مثل دامپتراک) است.

شاول‌ها معمولاً در معادن سنگ‌آهن، مس، زغال‌سنگ و طلا کاربرد فراوان دارند.

انواع شاول در معدنکاری:

۱. شاول برقی (Electric Rope Shovel)

• معمول‌ترین نوع در معادن بزرگ روباز.

• نیروی محرکه: برق (از طریق کابل).

• بازو و جام با سیستم کابل و قرقره (Rope) کار می‌کنند.

• ظرفیت جام: معمولاً ۱۰ تا ۶۰ مترمکعب (در مدل‌های بزرگ‌تر تا ۱۰۰ تن بار در هر بارگیری).

• مزایا:

  • قدرت زیاد و دوام بالا.

  • هزینه سوخت کمتر نسبت به مدل‌های دیزلی.

۲. شاول هیدرولیکی (Hydraulic Shovel / Excavator)

• نیروی حرکت بازو و جام از سیستم هیدرولیک تأمین می‌شود.

• مانور بالا و مناسب برای کارهای دقیق‌تر و معادن متوسط.

• ظرفیت جام: ۳ تا ۴۵ مترمکعب.

• مزایا:

  • تحرک بیشتر و سرعت بالاتر در بارگیری.

  • شروع به کار سریع‌تر.

اجزای اصلی شاول:

1. بدنه اصلی (Upper Structure)
   شامل موتور، سیستم کنترل، اتاق راننده، قرقره‌ها و تجهیزات مکانیکی.

2. سیستم حرکتی (Crawler / چرخ زنجیری)
   برای حرکت روی زمین‌های سخت و ناهموار.

3. بازو (Boom) و دسته (Dipper Handle)
   بخش متحرکی که جام را جلو و عقب می‌برد.

4. جام (Bucket / Dipper)
   برای کندن و حمل مواد معدنی.

   • ظرفیت جام بسته به مدل بین ۵ تا ۶۰ مترمکعب است.

5. سیستم بارگیری و تخلیه
   معمولاً در شاول‌های برقی، تخلیه با کابل و در مدل‌های هیدرولیکی با سیلندرهای هیدرولیک انجام می‌شود.

نکات ایمنی و بهره‌برداری:

• ایجاد سکوی پایدار و مسطح برای استقرار شاول

• فاصله ایمن با لبه پله استخراج

• هماهنگی دقیق با رانندگان دامپتراک

• بررسی منظم کابل‌ها، بازوها و سیستم هیدرولیک

• استفاده از علائم هشداردهنده و سیستم دید در شب